Poprzedni wpis
Aktualności
07 sierpnia 2023
Autor:
Tuk tukiem wokół Ella.
Ella to niewielka górska miejscowość na Sri Lance, którą upodobali sobie backpackerzy. Bez wątpienia przyciąga wielu turystów górskimi widokami, wieloma wodospadami, dobrym jedzeniem i specyficzną atmosferą. Na wzgórzach wokół Ella rośnie herbata, przy której pracują kobiety w kolorowych, tradycyjnych strojach. W mieście można wynająć tuk tuka, lub też skuter i pojechać do fabryki herbaty, Most Dziewięciu Łuków, jaskini Dova, czy do posągów Buduruwagala.
Skała Buduruwagala.
Buduruwagala to olbrzymia skała, jak widać w kształcie klęczącego słonia, w której wyrzeźbione są buddyjskie posągi. Nazwa Buduruwagala to oczywiście zbitka słów, które można przetłumaczyć jako “skała z posągiem Buddy” (Budu-ruva-gala – Budda-obraz-kamień). Rzeźby prawdopodobnie pochodzą z X wieku, choć niektóre źródła podają, że stoją tu od IX, a nawet VI wieku. Na pewno powstała w okresie Anuradhapura (IV w. p.n.e. – XI w. n.e.), a kto je zrobił?, na to pytanie nie ma odpowiedzi popartej historycznymi dowodami. Legenda mówi o Walagambie, ale nie jest to prawda, ponieważ rządził on przed naszą erą. Jak twierdzą teoretycy sztuki rzeźby w Buduruwagala powstały pod wpływem sztuki Pallava z południowych Indii (VII-VIII wiek). Rzeźby związane są z buddyzmem mahajany, który w tym czasie przeżywał na Sri Lance rozkwit.
Największy Budda.
Jak widać w skale wyrzeźbionych jest siedem postaci. Centralna przedstawia oczywiście Buddę, który ma 16 m wysokości i jest największym stojącym Buddą na wyspie. Jest nawet większym od tego, który widzieliśmy w Aukana. Największymi na świecie pomnikami stojącego Buddy były te w Afganistanie w Bamianie, ale zostały zniszczone w 2001 roku przez Talibów. Jeden z nich miał nawet 55 m wysokości. Czyżby więc po 2001 roku Budda w Buduruwagala stał się największym starożytnym stojącym Buddą na świecie? W Indiach w miejscowości w Shravanabelagola znajduje się posąg Gomatesvary, który ma 17 metrów wysokości. Jednak nie jest to pomnik buddyjski, a dżinijski (religia powstała w VI w. p.n.e.
Gest abhaya mudra.
Nie jest pewne czy największy Budda Sri Lanki przedstawia Buddę Siakjamuniego, czy Dipankarę. Otwór w kształcie płomienia u jego stóp sugeruje, że może to być Dipankara, ponieważ imię to znaczy niosący lampę. Pomarańczowa smuga na jego szacie świadczy oczywiście o tym, że wcześniej cała rzeźba pomalowana była na jaskrawe kolory. Pomnik stoi w pozycji Samabhanga (lub Sambhanga), która jest powszechną postawą stojących Buddów w epoce Anuradhapura. Ma uniesioną rękę w geście abhaya mudra, który ma za zadanie uspokoić nas i dać do zrozumienia byśmy się nie lękali. Cała postać jest głęboko i wyraźnie wyrzeźbiona, natomiast stopy i cokół, który jest w kształcie lotosu zostały wyrzeźbione osobno, a następnie dopasowane. Niestety Budda ma uszkodzony nos. Nad jego głową znajdują się kwadratowe otwory co sugeruje, że rzeźba musiała mieć zadaszenie. Chroniło ją przed pogodą, ale też było oznaką szacunku.
Jak mówią okoliczni mieszkańcy, otwór w kształcie płomieniach (o wysokości 1,2 m) u stóp Buddy jest ciągle mokry od substancji, która pachnie olejem musztardowym. Nie jest jednak wytłumaczone skąd się tam bierze. Wyznawcy odwiedzający Buduruvagalę namaszczali tym olejem czoło.
Awalokiteśwara w Buduruwagala.
Po obu stronach Buddy stoją dwie 3-osobowe grupy postaci, z których centralne to z pewnością Bodhisattwy (przyszli Buddowie).
W trójce po lewej stronie, w środku stoi mitologiczna postać Bodhisattwa Awalokiteśwara, czyli bodhisattwa współczucia. Jego imię dosłownie znaczy „Pan patrzący w dół”. Mówi się, że patrzy z góry na świat ze współczuciem. Jest zbawicielem biednych i odkupiciel cierpiących istot. Wierzy się, że Awalokiteśwara nie chce osiągnąć ostatecznej nirwany, dopóki nie pomoże wszystkim innym w ich trudnościach, czy też nie pomoże innym czującym istotom osiągnąć nirwanę. Odpowiednikiem Awalokiteśwary w Birmie jest Lokanat, w Tajlandii i Kambodży Lokesvara, w Chinach Guanyin, w Japonii Kannon, a w Wietnamie Quan Am.
Awalokiteśwara w Buduruwagala pomalowany jest przez starożytnych artystów na biało. Na głowie ma koronę (z wyrzeźbionym medytującym Buddą), która otoczona jest aureolą o pomarańczowym blasku. W pasie ma bogato rzeźbiony pas podtrzymujący szatę dhoti sięgającą do łydek. Obie ręce ma podniesione i trzyma je w geście kataka mudra: dwa palce (trzeci i czwarty) zgięte są w kierunku dłoni, a kciuk dotyka palca wskazującego. Jest to gest trzymania kwiatu, ale może też być zaproszeniem do podejścia bliżej, lub też ofiarowanie bodhisattwie kwiatu.
Bogini Tara i książę Sudhana.
Po prawej stronie od Awalokiteśwary stoi Tara (Thara Devi), która narodziła się z jego łez, poza tym uważana jest za jego duchową małżonkę. Stoi z nagimi piersiami i wysokim nakryciem głowy. Wyrzeźbiona jest w pozycji thivanka (ciało ułożone w 3 osiach). Bez wątpienia emanuje wdziękiem i boską energią. Jedną rękę ma uniesioną w geście kataka-mudra, a w drugiej trzyma purnakhumbha – dzban obfitości. Tara zapobiega klęskom żywiołowym takim jak: zarazy, epidemie, powodzie, czy trzęsienia ziemi, a także chroni dzieci i jest szczególnie pomocna kobietom. Uważana jest za kobiecą bodhisattwę, lub boginię. Jest jedyną żeńską postacią w Buduruwagali.
Trzecia postać to prawdopodobnie książę Sudhana, ich syn. Podobnie jak Tara także stoi w pozycji thivanka. Należy pamiętać, że jest patronem młodzieży, więc potrafi skierować ją na dobrą drogę postępowania.
Bodhisattwa Maitreja.
Grupa trzech postaci po prawej stronie nie jest tak dobrze czytelna jak ta po lewej. Są mniejsze i bardziej są płaskorzeźbami niż posągami. Centralna postać to misternie rzeźbiony Bodhisattwa Maitreja (Maithri) – piąty budda naszej epoki (kalpy), następca Buddy Siakjamuniego. Ma dwie korony, nosi naszyjnik, bransoletki i kolczyki w kształcie makar – mitycznych krokodyli.
Po prawej stoi Bodhisattwa Wadżirapani (Nosiciel Piorunów), który trzyma wadżre (dordże) – klepsydrę w kształcie pioruna. To oznaka mocy i niezniszczalność, a także zdolności wypędzania ciemności i oszustwa na korzyść niezniszczalnego, oświeconego umysłu. Jest jednym z trzech opiekunów chroniących Buddę: Wadżrapani manifestuje swoją moc, Awalokiteśwara – jak już wspomniałem współczucie, a Mandziuśri – swoją mądrość.
Nie jest do końca pewne kim jest trzecia postać. Niektórzy spekulują, że to właśnie Mandziuśri – Bodhisattwa medytacji i ucieleśnienie mądrości. Część badaczy sugeruje jednak, że może to być Wisznu, lub Sahampath Brahma. Mandziuśri uważany jest za drugiego najważniejszego Bodhisattwę po Awalokiteśwarze. W Buduruwagala brakuje mu rąk, a dolna część znacznie zwietrzała, w związku z czym nie ma szczegółów.
Buduruwagala - pustelnia mnichów?
Nie jest pewne, dlaczego skała Buduruwagala powstała w tym miejscu. Podejrzewa się, że mogła znajdować się tu pustelnia mnichów buddyjskich, którzy chcieli w odosobnieniu medytować.
W związku z tym, że skała z rzeźbami skierowana jest na wschód, to najlepsza pora, żeby je oglądać, jest do południa. Z Ella zjeżdżamy tuk tukiem między urokliwymi zboczami gór. Kiedy zjeżdżamy z głównej ulicy, droga prowadzi przez pola ryżowe, lasy z bujną zielenią, gdzie pełno jest ptactwa, oraz motyli, i przejeżdżamy obok jeziora z liliami wodnymi i szkieletami martwych drzew. Jesteśmy zaskoczeni, jaki panuje tu spokoju. I nie jest niczym dziwnym jeśli będziemy tu sami, ponieważ nie wiedzieć czemu turyści rzadko tu przyjeżdżają.
Kilka lat temu naprawiono dojazd, przygotowano niewielki parking, i zrobiono chodnik do rzeźb. Odkryto też stupę, która mogła należeć do zespołu klasztornego.
Podsumowując, imponująca Buduruwagala to jedno z obowiązkowych miejsc dla tych, którzy odpoczywają w Ella. Trzeba tu przyjechać, żeby docenić kunszt i misterną pracę starożytnych artystów, którzy tak pieczołowicie dbali o każdy szczegół. Bez wątpienia skała Buduruwagala budzi podziw, urzeka i pozostawia niezapomniane wrażenia.
Nazwa: Buduruwagala Raja Maha Viharaya
Lokalizacja: M3MH+VR Wellawaya, Sri Lanka
Współrzędne: 6°41’13.8″N 81°04’42.0″E
Godziny otwarcia: całą dobę
Bilety wstępu: 400 LKR (ok. 5 zł)
Przeczytaj więcej o Sri Lance:
-
Wycieczka na Sri Lankę
2 tygodnie spędzimy na zielonej wyspie pełnej pól herbacianych, słoni i pięknych plaż. Zobaczymy płetwale błękitne, starożytne miasta i świątynie buddyjskie.
-
Słonie w Udawalawe
Park Udawalawe powstał w 30 czerwca 1972 roku w południowej części Sri Lanki. Wcześniej teren, na którym dziś leży wykorzystywany był na pola uprawne.
-
Bahirawakanda
Buddę Bahirawakanda widać z wielu miejsc w Kandy. Stoi na "diabelskim wzgórzu". Ma 27 metrów wysokości i co ciekawe można wejść do jego wnętrza.
Skomentuj ten wpis jako pierwszy!
Dodaj komentarz