Poprzedni wpis
Aktualności
19 listopada 2021
Autor:
Rozcięta tunika i spodnie.
“Długa koszula” to określenie na tradycyjny wietnamski strój. Jest dosłownym tłumaczeniem wyrażenia ao dai. Najczęściej zakładają je kobiety na oficjalne spotkania i uroczystości rodzinne. W wielu korporacjach jest często strojem codzienny. Ao dai ubierają nauczycielki, uczennice jako mundurek, pracownice banków, linii lotniczych, sektora turystycznego, czy sprzedawczynie. Ao dai to długa do kolan tunika, która rozcięta jest po bokach. Ma niewielki, stojący do góry kołnierzyk i w zależności od modelu mniejszy lub większy dekolt. Przylega do ciała podkreślając talię i piersi. Tunika zwiewnie opada na spodnie, które dzięki szerokim nogawkom udają sukienkę. Tunika i spodnie mogą być w jednym kolorze, ale niekoniecznie.
Początki ao dai
Jaka jest historia ao dai? Do końca tego nie wiadomo. Z pewnością na przestrzeni lat przeszła wiele zmian zanim zyskała swój teraźniejszy wygląd. Można też przyjąć, że jest mieszanką stylów, których korzenie sięgają kilku wieków wstecz.
W XVII wieku obszarem dzisiejszego Wietnamu władały dwa rody:
– Nguyenowie – w południowej części zwanej Dang Trong, czyli Wewnętrzna Strona,
– Trinhowie – w części północnej zwanej Dang Ngoai, czyli Zewnętrzna Strona.
Dzieliła ich naturalna granicą, którą była rzeka Gianh leżąca 200 km na północ od Hue.
Godnym uwagi jest fakt, że władca południowego Wietnamu – Nguyen Phuc Khoat z Hue chciał by jego poddani odróżniali się od mieszkańców północy, aby stanowili pewną odrębność. W związku z tym w 1744 roku nakazał poddany zmienić ubiór. Od tego dnia głównym strojem miały być spodnie przykryte długą tuniką zapinaną z przodu. Niektórzy uważają, że tunika zapożyczona została z północy, a spodnie i jej nazwa (ao dai) z południa. Z pewnością Nguyen Phuc Khoat wzory czerpał także z tradycyjnych strojów Champa, (południowy Wietnam). Chciał w ten sposób okazać im szacunek i zyskać ich przychylność. Ao dai ustanowiona przez władcę z Hue cechowała prostota. W tym samym czasie w Wietnamie Północnym kobiety z klasy robotniczej i wieśniaczki nosiły czteroczęściowe ao tu than. Natomiast kobiety z wyższych sfer ubierały pięcioczęściowe ao ngu than.
Niezadowoleni komuniści
Niewątpliwie ao dai przez lata przechodziło wiele zmian.
W latach 30-tych XX wieku projektant mody Nguyen Cat Tuong (zwany po francusku Le Mur) połączył elementy południowego ao dai, północnych ao ngu than i ao tu than, oraz dodał elementy mody francuskiej. Efektem było bardziej eleganckie, dwuczęściowe ao dai, które było bardziej dopasowane i podkreślało kobiecą sylwetkę. W rezultacie na początku uznano je za zbyt prowokacyjny, choć niektórzy uważali, że zyskało zmysłowość. Po tym jak Le Mur zaprojektował kolekcję dla Nam Phuong – pierwszej żony ostatniego, wietnamskiego cesarza Bao Daia (rządził w latach 1926-1945), kobiety mieszkające w miastach zaczęły brać z niej przykład.
Władza komunistyczna nie była zbyt optymistycznie nastawiona do aoi dai. Potwierdza to esej napisanym 1947 roku przez przywódcę komunistycznego Ho Chi Minha. Sugerował by nie ubierać się w ten sposób do pracy, ze względu na fakt, że strój ten powoduje mniejszą wydajność. W Północnym Wietnamie ao dai było mniej rozpowszechnione niż w Południowym, prawdopodobnie dlatego, że komunizm był tam mocniej zakorzeniony.
Świat poznaje ao dai
W latach 50 tych krawiec Dung z Sajgonu poprzez zmiany w ao dai (została bardziej dopasowana) starał się dodać kobietom zmysłowości. W latach 60-tych i 70-tych ten strój był niezwykle popularny w Wietnamie, zwłaszcza na południu. Wojna wietnamska i obecności światowych mediów w Azji Południowo-Wschodniej spowodowało, że poznał je cały świat. Zdjęcia żon wysoko postawionych urzędników Wietnamu Południowego ubrane w ao dai często pojawiały się w zachodnich mediach. Jedną z nich była Tran Le Xuan żona generała Ngo Dinh Nhu i szwagierka prezydenta Wietnamu Południowego Ngo Dinh Diema rządzącego w latach 1955-1963. Minister Spraw Zagranicznych Wietnamu Północnego Nguyen Thi Binh jako przedstawicielka Viet Congu przyjechała w 1973 roku do Paryża podpisać porozumienie pokojowe mające na celu zakończenia wojny wietnamskiej. Wystąpiła w wietnamskim stroju co prawdopodobnie pomogło jej w rozmowach.
Miss Ao Dai
W latach 80-tych podczas których Wietnam przechodził kryzys ao dai było noszone głównie w czasie uroczystości i świąt. Nie zapomnieli o nim natomiast Wietnamczycy mieszkający poza granicami ojczyzny. Organizowali (przeżywające rozkwit w latach 90-tych) konkursy Miss Ao Dai.
W 1995 roku modelka i stewardessa linii Vietnam Airlines – Truong Quynh Mai w czasie konkursu Miss International Pageant w Tokio dostał nagrodę za “Najlepszy strój narodowy”. Od tego czasu nastała moda na ao dai (żeby nie powiedzieć szał), która wydaje się trwać do dzisiaj.
Kolory
Ao dai często jest też dostosowywana do sytuacji np.: krótsze nogawki do jazdy motorem, czy większe wycięcie na dekolcie w gorące dni.
Nie bez znaczenia jest kolor wietnamskiego stroju:
– złoty zarezerwowany był dla rodziny cesarskiej,
– biały noszą uczennice ponieważ symbolizuje niewinność i czystość,
– pastelowe kolory noszą młode kobiety,
– mocne kolory natomiast noszą kobiety zamężne
– czerwony często ubiera młoda para na ślub ponieważ przynosi dobrobyt i szczęście. Ten kolor chętnie używa się także podczas święta Tet,
– niebieskie, fioletowe i brązowe w czasie ceremonii religijnych
– kolory mogą też nawiązywać do żywiołów, które odnoszą się do daty urodzin (metal, woda, ziemia, ogień, drewno).
Inspiracja dla artystów
Męska wersja, w przeciwieństwie do kobiecej nie zmieniła się zbytnio przez wieki. Mężczyźni, zwłaszcza ci ze starszego pokolenia zakładają je tylko na specjalne okazje takie jak ślub, czy święto Tet. Czasem zamieniają je na ao gam – brokatową szatę wykonaną z grubszego materiału.
Dzisiaj ao dai jest symbolem wietnamskiej urody, elegancji i kobiecego uroku. Jest inspiracja dla artystów, poetów, malarzy, filmowców i fotografów, którzy zafascynowani są jej zmysłowym pięknem. Spod rąk projektantów nadal wychodzą nowe stylizacje, które modyfikowane są w zależności od potrzeb, czy wyobraźni twórcy. Inspirują się wietnamską tradycją, ale także czerpią wzory z zachodu.
Turyści zwiedzający Wietnam oczarowani wyglądem smukłych kobiet w strojach ao dai chętnie kupują wietnamską kreację. Nie jest możliwe jednak, aby ot tak kupić ściągnięty z wieszaka strój. Krawiec musi ściągnąć miarę, dobrać materiał i uszyć na indywidualne zamówienie, ponieważ ao dai należy uszyć na miarę.
Good Morning Vietnam
Ao dai jest skromna, ale pełna zmysłowości. Śmiało można przyznać, że dodaje kobiecie gracji, ale też pewności siebie. Jak mówią Wietnamczycy: “wszystko zakrywa, nic nie ukrywa”.
Na ulicach Wietnamu często widujemy kobiety przemykające w tradycyjnym wietnamskim stroju, a delikatny, jedwabny materiał ao dai jakby płynął za jej właścicielką. Świadome swego uroku Wietnamki chętnie pozują do zdjęć w Świątyni Literatury, przy jeziorze Hoan Kiem w Hanoi, czy na tle malowniczych uliczek Hoi An.
Na zakończenie można dodać, że ten odświętny ubiór zobaczymy w wielu filmach, których akcja dzieje się w Wietnamie: “Krawiec”, “Good Morning Vietnam”, “Indochiny”, “Biała jedwabna sukienka”, czy “Kochanek” Jeana Jacquesa Annauda. Kolekcje wietnamskich strojów można zobaczyć w Sajgonie (południowy Wietnam), gdzie znajduje się Ao Dai Museum, a także w Hanoi (północny Wietnam) w Muzeum Kobiet Wietnamskich.
Współautorem części zdjęć jest Daniel
Przeczytaj więcej o Wietnamie:
-
Wycieczka do Wietnamu
Jadąc z południa na północ Wietnamu zobaczymy najpiękniejsze miejsca kraju leżącego nad Morzem Południowochińskim m.in.: Delta Mekong, Ha Long, Hanoi, Hoi An.
-
Amerykański więzień
26 października 1967 John McCain został zestrzelony nad Hanoi i wpadł do jeziora Truc Bach. Został pobity przez wściekły tłum Wietnamczyków.
-
Złoty Most
Świątynia Tran Quoc jest najstarszą świątynią buddyjska w Hanoi. Hanojczycy zapalają tam kadzidełka, a do jeziora wypuszczają żółwie i rybki ratując im życie.
Skomentuj ten wpis jako pierwszy!
Dodaj komentarz