Poprzedni wpis
Aktualności
19 lutego 2021
Autor:
3 elementy.
Przy schodach do starożytnych budowli Sri Lanki znajdują się trzy charakterystyczne elementy: strażnicy (zwani też kamieniami ochronnymi), balustrady i księżycowy kamień. Strażników opisałem już wcześniej w tekście pt.: “Mura Gala – kamień ochronny”. Dzisiaj czas na kamień księżycowy, czyli moonstone, który po syngalesku nazywany jest Sandakada Pahana. To półokrągła (jak połowa księżyca), kamienna płyta, która leży przy wejściach do starych lankijskich budowli.
Sandakada Pahana w Anuradhapura
Pierwsze moonstone powstały w Anuradhapura – średniowiecznej stolicy Sri Lanki (V w p.n.e. – X w n.e.). Były kładzione przed buddyjskimi miejscami kultu. Kamienie księżycowe z tego okresu są misternie rzeźbione i składają się z półkolistych pasm, czy też warstw ułożonych od środka na zewnątrz. U podstawy znajduje się kwiat lotosu (symbol osiągnięcia nirwany), a w pierwszym półokręgu biegną łabędzie. Są to zwierzęta, które potrafią oddzielić wodę od mleka dlatego wg dawnych wierzeń są symbolem przeciwstawności dobra i zła. Nad pasem łabędzi jest liściasty wzór – liyavel, który symbolizuje pożądanie i ziemskie pragnienia. W kolejnym paśmie podążają za sobą: słoń, byk, lew i koń. Reprezentują cztery szlachetne prawdy (Chathurarya Sathya) lub też etapy w życiu: narodziny, starość, chorobę i śmierć. W ostatniej, zewnętrznej warstwie znajdują się płomienie symbolizujące niekończący się cykl życia i bólu, którego doświadczają ludzie. W okresie Anuradhapura kamienie księżycowe są najczęściej półokrągłe, ale pierwsze (jak ten w klasztorze Mirisawetiya) miały kształt kwadratu lub prostokąta.
Kamienie księżycowe w Polonnaruwa
W późniejszym okresie kiedy stolicą Sri Lanki była Polonnaruwa (X-XIII w n.e.) księżycowe kamienie stawiano nie tylko przed świątyniami, ale również przed budynkami, które nie miały religijnego znaczenia. Rozdzielono także zwierzęta i umieszczono je w osobnych pasmach, ale bez byka i lwa. Stało się tak dlatego ponieważ na wyspie pojawił się hinduizm, w którym byk był świętym zwierzęciem wiozącym na swym grzbiecie boga Śiwę. Nie należało więc po świętym byku chodzić. Lew natomiast jest symbolem syngaleskiego narodu. W okresie Polonnaruwa przeniesiono więc byka i lwa na balustrady. Na niektórych kamieniach księżycowych z Polonnaruwy łabędzie zmieniły swoje położenie i zajmują pas najbardziej oddalony od kwiatu lotosu.
Trójkąty w Kandy
Do 1815 roku stolicą Sri Lanki było Kandy. W tym okresie półokrągły kamień księżycowy ewoluował do trójkąta lub koła. Znajdował się na nim oczywiście kwiat lotosu, który był otoczony liśćmi liyavel. Nie było natomiast zwierząt. W porównaniu do wcześniejszych kamieni z Anuradhapury lub Polonnaruwy, w okresie Kandy straciły na bogactwie szczegółów i kunszcie wykonania. Nadal jednak były ważnym elementem architektury.
Wycieczka na Sri Lankę
Przemierzając Sri Lankę w wielu miejscach napotykamy pozostałości po trzech nierozerwalnych elementach architektury. Wiele z nich wykonana jest współcześnie, ale odnajdziemy też takie, które mają kilkaset lat. Przetrwały w różnym stanie, ale nadal świadczą o bogactwie kultury lankijskiej, oraz o wielkim talencie artystów zamieszkujących wyspę.
Anuradhapura, Polonnaruwa i Kandy wpisane są na Listę Światowego Dziedzictw UNESCO.
W czasie naszej wycieczki na Sri Lankę zwiedzamy zwykle dwa z nich: Anuradhapurę z olbrzymimi stupami i Kandy, gdzie znajduje się Świątynia Zęba. Prócz tego jedziemy na safari do Parku Narodowego Udawalawe, gdzie przy odrobinie szczęścia będziemy mogli zobaczyć m.in.: słonie indyjskie i krokodyle. Zobaczymy też skałę Sigirija, gdzie znajdują się pozostałości twierdzy Kasjapy, świątynie buddyjskie w jaskiniach w Dambulla, czy stary fort Galle. Pójdziemy na pola herbaty w Ella i pojedziemy pociągiem przez lankijskiej Góry. Najlepsze jednak będzie na końcu: rajskie plaże nad Oceanem Indyjskim i rejs statkiem w poszukiwaniu płetwali błękitnych.
Przeczytaj więcej o Sri Lance:
-
Najwyższa stupa świata
Sri Lanka to najlepsze miejsce dla tych, którzy spragnieni są widoku olbrzymich stup, starożytnych ruin, czy buddyjskich świątyń i klasztorów.
-
Wycieczka na Sri Lankę
2 tygodnie spędzimy na zielonej wyspie pełnej pól herbacianych, słoni i pięknych plaż. Zobaczymy płetwale błękitne, starożytne miasta i świątynie buddyjskie.
-
Europejczycy na Sri Lance
Miejscem ekspansji Europejczyków na Sri Lankę jest fort Galle. Na początku XVI wieku dopłynęli tam Portugalczycy, potem byli Holendrzy i Brytyjczycy.
Skomentuj ten wpis jako pierwszy!
Dodaj komentarz