Poprzedni wpis
Aktualności
06 sierpnia 2020
Autor:
75 lat temu.
6 sierpnia 2020 roku mija 75 rocznica zrzucenia przez Amerykanów pierwszej bomby atomowej na Japonię. Bomba wybuchła 6 sierpnia 1945 roku nad Hiroszimą, a kolejna trzy dni później nad Nagasaki.
3 miesiące wcześniej Niemcy podpisały kapitulację, więc II wojna światowa oficjalnie w Europie zakończyła się 7 maja 1945 roku. W czasie wojny sojusznikiem Niemiec była m.in. Japonia, która odmówiła aliantom podpisania bezwarunkowej kapitulacji. Amerykanie zagrozili natychmiastowym i całkowitym zniszczeniem Japonii. W nocy z 9 na 10 maja 1945 roku powietrzne superfortece B-29 w czasie nalotu dywanowego zrzuciły na Tokio bomby zapalające, których efektem była śmierć 120 tys. Japończyków i zniszczenie ponad 260 tys. budynków. Akcja o kryptonimie “Meetinghouse” była największym i najbardziej niszczycielskim bombardowaniem jakie przeprowadzono w czasie II wojny światowej.
Kolejnym etapem miał być desant 777 tys. amerykańskich żołnierzy na japońskie wyspy (kryptonim “Olympic”), jednak dowodzący zdawali sobie sprawę, że przyniesie to ogromne straty. Alternatywą stała się więc bomba atomowa.
Projekt Manhattan
Projekt Manhattan zapoczątkowano już w 1942 roku i jego celem było zbudowanie bomby atomowej. W skład zespołu wchodzili najlepsi fizycy i matematycy (w tym nobliści) nie tylko amerykańscy. 16 lipca 1945 roku w stanie Nowy Meksyk przeprowadzono pierwszy próbny wybuch, który nawet naukowców zaskoczył swoją siłą. Na początku sierpnia bomba atomowa była gotowa do zrzucenia na jedno z japońskich miast: Kokurę, Nagasaki, Hiroszimę, lub Niigatę. Wybrano je ponieważ nie ucierpiały jeszcze w czasie ataków i były ważnymi ośrodkami japońskiego przemysłu. W Kokurze znajdowała się jedna z największych fabryk amunicji, Nagasaki było portem wojskowym i producentem uzbrojenia morskiego, natomiast w Niigacie mieściła się m.in. rafineria ropy naftowej i huta stali. W Hiroszimie był port załadunkowy, a miasto miało duże znaczenie przemysłowe i militarne: fabryki uzbrojenia, oraz części do statków i samolotów. Mieszkało tam wtedy niecałe 300 tys. ludzi i stacjonował 40-tysięczny garnizon wojskowy.
“Little Boy”
1 sierpnia 1945 bomba o nazwie “Little Boy” przywieziona na wyspę Tinian (oddalona o 2300 km od wybrzeża Japonii) była gotowa do użycia. Termin ataku wyznaczono na 6 sierpnia 1945 roku. W akcji miało brać udział 6 samolotów bojowych B-29: “The Great Artiste” wyposażony w aparaturę pomiarową, “Necessary Evil” z naukowcami mającymi zbadać skutki wybuchu, trzy do rozpoznania pogody, a bombę miał zrzucić ten o nazwie “Enola Gay”. Samolot wystartował o 2.45 w nocy. Dowódcą załogi był Paul Tibbets, który nazwał samolot na cześć swojej matki – Enola Gay Tibbets. “Little Boy” ważyła ponad 4 tony i zawierała 64 kg uranu. Celem ataku był charakterystyczny punkt w Hiroszimie – most Aioi w kształcie litery T, w który bombardierowi Thomasowi Ferebee łatwo było celować. Gdy na niebie Hiroszimy pojawił się pojedynczy bombowiec, nie wzbudził zbytniej obawy mieszkańców ponieważ samoloty rozpoznawcze wroga często latały nad Japonią. Bomba została zrzucona z wysokości 9 470 m o godzinie 8.15. Wybuchła po 43 sekundach dokładnie o 8.16.02 na wysokości 580 m nad szpitalem Shima (250 metrów od mostu Aioi).
Wybuch miał siłę 16 kiloton trotylu (TNT). Jak wspominają świadkowie na niebie pojawił się ostry błysk światła, głośny dźwięk i powstał kilkukilometrowy słup dymu, który za chwilę zamienił się w ogromny grzyb. Przez miasto przeszła fala cieplna, która mogła mieć nawet 3,5 tys. st C, przez co stal i szkło topiły się, a ludzie dosłownie wyparowali, zostawiając po sobie tylko cienie na murach. Wybuchły pożary i cała Hiroszima stanęła w płomieniach. Po wybuchu spadł czarny deszcz – grube krople z radioaktywnym pyłem. Zginęło 70-80 tys. mieszkańców, kilkadziesiąt tysięcy zostało rannych, wiele osób zaginęło. Mimo tego, że niektóre japońskie budowle (żelbetowe) ze względu na częste trzęsienia ziemi są budowane solidnie to 80-90 % budynków w Hiroszimie zostało zniszczonych. Większość z nich było drewniane.
“Fat Man”
Po ataku na Hiroszimę część doradców cesarza Hirohito przekonywała go, że Amerykanie posiadali tylko jedną taką bombę, więc wybuch “Little Boy” nie doprowadził do kapitulacji Japonii. Skutkiem tego 9 sierpnia 1945 roku na Japonię spadła kolejna bomba, tym razem na Nagasaki. O godzinie 3.47 w nocy pod dowództwem Charlesa Sweeneya wystartował samolot “Bockscar” który na swoim pokładzie miał dwukrotnie silniejszą bombę z plutonem nazwaną “Fat Man”. Dzięki zachmurzeniu bomba spadła 3 km od planowanego celu, dlatego nie poczyniła tyle szkód co w Hiroszimie. Wybuchła o godz. 11.02 z siłą 22 kiloton TNT zabijając 40-70 tys. ludzi.
Kolejny lot z bombą atomową (“Fat Man II”) zaplanowany był na drugą połowę sierpnia, jednak po ataku na Nagasaki cesarz Japonii Hirohito zdecydował o poddaniu się. 2 września 1945 roku na pokładzie amerykańskiego pancernika USS “Missouri” w Zatoce Tokijskiej bezwarunkową kapitulację podpisał m.in. minister spraw zagranicznych Japonii Mamoru Shigemitsu i przedstawiciel sił alianckich gen. Douglas MacArthur.
Hibakusha
Szacuje się, że od wybuch wybuchu bomby atomowej do końca 1945 roku zmarło od 90 tys. do 140 tys. osób w Hiroszimie i 60-80 tys. w Nagasaki. Zmarli w wyniku bezpośredniego wybuch, oparzeń, zabójczego promieniowania, urazów ciała, niedożywienia, samobójstw. W następnych latach wzrosło zachorowanie m.in. na raka, białaczkę, a noworodki rodziły się z ciężkimi upośledzeniami umysłowymi. Osoby, które przeżyły bombardowania nazywa się w Japonii hibakusha, czyli “ludzie dotknięci eksplozją”. Było ich 650 tys. Wśród nich mogło być nawet 160-200 podwójnych hibakusha, czyli tych którzy przeżyli oba ataki atomowe. Rząd jednak 24 marca 2009 roku uznał tylko Tsutomu Yamaguchi za podwójnego hibakusha. W marcu 2020 roku było ich już 136 682 osoby. Na stronie spisane są ich wspomnienia.
Genbaku Dome
Tuż przy moście Aioi stoją ruiny Genbaku Dome zwane Kopułą Bomby Atomowej. Przed wojną było to pięciopiętrowe centrum wystawiennicze używane do promocji przemysłu prefektury Hiroszima. Mimo że większość budynków w promieniu 2 km od wybuchu uległo zniszczeniu to Genbaku Dome przetrwał. Został żelazny szkielet z kilkoma ścianami i charakterystyczną kopułą. Dziś jest zabezpieczony i uznany za Pomnik Pokoju, który decyzją rady miasta Hiroszima ma stać po wsze czasy. Od rzucenia bomby na Hiroszimę stoi nad rzeką Motoyasu w niezmienionym stanie by zachować pamięć o tym co zdarzyło się tu 75 lat temu. W 1996 roku ruiny budynku zostały wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Park Pamięci i Pokoju
Genbaku Dome nie jest jedynym obiektem w Parku Pamięci i Pokoju (Peace Memorial Park), ale jest najbardziej widowiskowy więc odgrywa w nim pierwszoplanową rolę. W Parku Pamięci i Pokoju znajdują się również, Dzwon Pokoju, Pomnik Koreańskich Ofiar, Muzeum, Wieża Pamięci Zmobilizowanych Studentów, czy Dziecięcy Pomnik Pokoju. Ma on przypominać Sadako Sasaki – 10-letnią dziewczynkę, która po wybuchu zachorowała na białaczkę. Uwierzyła, że jeśli zrobi tysiąc papierowych żurawi (symbol długowieczności) to wyzdrowieje. Nie udał się, ale jej dzieło dokończyli przyjaciele. Dziś podobizna Sadako Sasaki stoi na Dziecięcym Pomniku Pokoju trzymając w górze ogromnego żurawia.
Jest też Cenotaf – symboliczny grobowiec z tabliczką: “Spoczywajcie w pokoju, ten błąd już się nie powtórzy”. Obok Cenotafu płonie Ogień Pokoju, który zgaśnie wraz ze zniknięciem ostatniego atomowego pocisku na ziemi.
Po wojnie japoński parlament ogłosił Hiroszimę Miastem Pokoju. Prócz turystów codziennie przychodzą tu szkolne wycieczki, rodziny ofiar, hibakusha. Składają kwiaty, modlą się, zapalają świece. W rocznicę ataków odbywają się tu uroczystości, w których często biorą udział zagraniczni goście. Uczczą ofiary minutą ciszy, składają wieńce, puszczają na wodę kolorowe lampiony i wygłaszany jest apelem o świat bez broni atomowej.
Czarno-białe zdjęcie opublikowane są dzięki uprzejmości Muzeum Pokoju w Hiroszimie. Autorem zdjęć jest Shigeo Hayashi, oraz US Army.
Przeczytaj więcej o Japonii:
-
Wycieczka do Japonii
Do kraju, gdzie buddyzm miesza się shinto, a drapacze chmur otaczają tajemnicze świątynie. Zjemy nie tylko sushi, ale też gyoza, takoyaki, okonomiyaki, wagyu, ramen
-
Grzęda dla ptaków
Charakterystycznym elementem architektury w Japonii są bramy torii. Są symbolem przejście z ziemskiego świata fizycznego do duchowego świata bogów.
-
Świątynie Todaiji
Jedną ze świątyń w kompleksie Todaiji jest Nigatsu-do. Są tam dwa posągi 11-głowej bogini Kannon, a wierni przekazują sobie legendę, że mają ludzkie ciało.
Skomentuj ten wpis jako pierwszy!
Dodaj komentarz